Việc làm cho người khuyết tật: Một số cách tiếp cận

Theo ước tính của Liên hợp quốc, hiện có khoảng 10% dân số thế giới là người khuyết tật, đa phần trong số đó trong độ tuổi lao động. Nhóm dân số này đang phải đối mặt với nhiều vấn đề khác nhau trong cuộc sống, từ việc đối mặt với những rào cản về mặt nhận thức, đến những rào cản về cơ sở hạ tầng và cơ hội để phát triển

Việc làm cho người khuyết tật là một nội dung cơ bản được các văn bản quy phạm pháp luật đề cập cũng như là chủ đề của nhiều chương trình xã hội. Quyền được làm việc và tạo cơ hội được làm việc của người khuyết tật trở thành một vấn đề quan trọng và được coi là chìa khóa để giúp người khuyết tật tự mình thay đổi cuộc sống của mình.

Nghiên cứu về vấn đề việc làm cho người khuyết tật hiện đang được thực hiện ở nhiều cách tiếp cận, từ vấn đề nhân quyền, đến khía cạnh kinh tế, từ vấn đề chính sách đến dịch vụ xã hội, từ việc đào tạo đến việc tạo cơ hội việc làm… Các nghiên cứu đã tạo được nhiều định hướng mang tính gợi mở và tạo dựng được những đề xuất về mặt chính sách và chương trình hành động nhằm thay đổi cuộc sống của người khuyết tật hiện nay.

Là một quốc gia đang phát triển, vấn đề khuyết tật-người khuyết tật nói chung và vấn đề việc làm cho người khuyết tật nói riêng ngày càng được quan tâm, nhất là đầu thập kỷ này khi Công ước Liên hợp quốc về quyền của người khuyết tật và Luật về người khuyết tật của Việt Nam ra đời. Mặc dù từ góc độ chính sách xã hội đã tạo dựng được định hướng cởi mở cho vấn đề cuộc sống của người khuyết tật, tuy nhiên cuộc sống thực tại của người khuyết tật vẫn chưa có nhiều biến đổi và còn nhiều hạn chế.

Bài viết này tập trung vào tìm hiểu các nghiên cứu về khía cạnh việc làm cho người khuyết tật, hiện đã và đang được đề cập ở nhiều quốc gia phát triển, để qua đó đưa ra một số vấn đề về mặt lý luận và thực tiễn về vấn đề việc làm cho người khuyết tật hiện nay.

(Bản tóm tắt bài viết Hội thảo về Lao động người khuyết tật, Trường ĐH Văn Lang, tháng 8/2011)